JENNI VS. DE KLEINE, SNEAKY DUIVEL
Het leven van de Congolese Jenni lijkt soms een beetje op het leven van een Griekse held: ze moet een gigantische ronde steen een berg opduwen en iedere keer als ze boven is, rolt de steen langs de andere kant naar beneden. Waarop Jenni even de moed verliest en daarna de steen weer gewoon naar boven begint te duwen… Jenni en ik (als haar contextbegeleider) hebben samen dan ook al heel wat watertjes doorzwommen en ik dacht dat ik haar redelijk goed kende. Maar toen ik haar interviewde kwam ik toch nog heel wat nieuwe dingen te weten…
Jenni, soms heb jij een moeilijke periode. Kan je iets vertellen over hoe dat dan is voor jou?
Als ik in een moeilijke periode zit, is opstaan heel moeilijk. Slapen ook. Als de andere mensen slapen, ben ik wakker. Als de andere mensen wakker zijn, val ik in slaap. Ik ben niet meer in dezelfde wereld als de andere mensen. Ik word zwakker. Ik geef op. Ik word veel boos. Ik lach niet meer. Ik eet niet. Ik blijf maar op mijn bed liggen. Dat is mijn troost.
Als je datgene wat je nu beschrijft een naam zou moeten geven, welke naam zou dat dan zijn?
De duivel. Een kleine, sneaky duivel, dat is het. Omdat hij zo klein is, kan hij op elk moment ongemerkt binnenkomen. Elke keer als ik denk aan mijn thuissituatie, komt hij tevoorschijn. Ik haat die duivel.
Wanneer is die kleine, sneaky duivel voor het eerst in jouw leven opgedoken?
Toen ik nog bij mijn moeder en mijn stiefvader woonde. Ik denk dat ik twaalf jaar was. Ik heb nooit naar de duivel geluisterd tot de dag dat mijn moeder mij zo hard had geslagen dat ik aan het bloeden was. In een reflex duwde ik mijn moeder weg en liep ik naar beneden. Die sneaky duivel zorgt er niet voor dat ik anderen pijn doe, maar dat ik mijzelf pijn doe. Dan sla ik op harde dingen. Soms doet hij me ook te veel drinken. Hij heeft mij zelfs al een paar keer zover gekregen dat ik zelfmoord wilde plegen.
Die kleine, sneaky duivel zou je die weg willen uit jouw leven?
Hij mag een beetje blijven, want ik moet leren 'nee' zeggen tegen mensen en de duivel helpt mij om hard te zijn, om meer aan mijzelf te denken en om vol te houden. Ik ga niemand meer in huis nemen. Ik ga niet meer mijn laatste cent weggeven zodat ik zelf zonder eten zit. Die kleine duivel mag blijven, maar hij moet luisteren naar mij. Ik ben de baas.
Dat jij die duivel voor het grootste deel weg wil, wat zegt dat over wat jij belangrijk vindt in het leven?
Mijn toekomst is belangrijk voor mij. Mijn droom is om later iets te gaan doen in mijn land. Ik wil gaan zorgen voor jongeren die hetzelfde hebben meegemaakt als mij. Ik voel mij hetzelfde als kinderen in Afrika. Ik was in Europa, in het huis van mijn moeder, maar ik heb even veel afgezien als hen. Daarom wil ik voor hen zorgen, voor hen opkomen. Ze verdienen dat. Daarom wil ik beginnen met een opleiding tot zorgkundige, zodat ik wat ik hier leer naar daar kan brengen.
Zijn er in het verleden al momenten geweest waaraan ik zou kunnen zien dat zorg belangrijk is voor jou?
Ja. In Congo. Toen ik acht, negen jaar was, zorgde ik veel voor mijn opa. Zijn schoenen uitdoen als hij thuiskwam van zijn werk. Ik zorgde ook met mijn tante voor de kleine kinderen.
En ook toen ik België was. Ik woonde bij mijn mama in een appartement op de eerste verdieping. Ik was alleen thuis met mijn kleine zus. Ze had zichzelf opgesloten in het toilet. Ze zat te huilen omdat ze bang was. Toen ben ik als een aapje langs de gevel naar boven geklommen en door het raampje naar binnen geklommen. Ik weet nog dat ik op dat moment naar beneden keek en duizelig werd. Als je te veel voor andere mensen zorgt, breng je jezelf in gevaar. Dat was ook zo toen ik later in instellingen zat en opkwam voor anderen. Voor anderen zorgen is goed, maar je moet eerst nee kunnen zeggen en voor jezelf kunnen opkomen.
Zou je kunnen zeggen dat de kleine, sneaky duivel en de zorgende Jenni een beetje moeten samenwerken?
Ja. Goeie dingen zijn soms slecht en slechte dingen zijn soms goed. Ik moet meer en meer de balans zien te vinden tussen de duivel en de zorgende Jenni. Als iemand om hulp vraagt, moet ik erop letten dat ik ook voor mijzelf zorg en tijd maak voor de dingen die belangrijk zijn voor mij: een appartement vinden, werk zoeken, …
De zorgende Jenni, waar heeft die haar zorgzaamheid opgepikt?
Bij mijn tante. Zij was stralend mooi. Zij heeft mij in huis genomen toen ik nog geen jaar oud was. Ze had nooit een kind gekregen, ik was haar kind. Dankzij mij is zij toch moeder kunnen zijn. Zij gaf mij meer liefde dan ik van mijn moeder ooit heb gekregen. Ik heb het bloed van mijn moeder, maar mijn tante was mijn echte moeder. Toen ze ziek werd heb ik als kind voor haar gezorgd: haar pot leegmaken in het toilet, haar verversen, … Toen ik zeven was, is ze gestorven. Ik voelde mij goed in Congo. Toen ik enkele jaren later naar mijn moeder in België ging, zijn de problemen in mijn leven gekomen. De Jenni die speelde, die rondliep in haar blootje, die altijd lachte, … was weg.
De lachende Jenni die in haar blootje rondloopt, zit die toch niet nog ergens?
Ja, maar ze is een beetje gegroeid. (lacht luid)
Ik denk dat ik ze net heb gezien.
Danny Keuppens
Contextbegeleider
